Ὁ γκρεμιστής

[εξαιρετικά επίκαιρο]

[αντιγραφή από το sibilla-gr-sibilla.blogspot.com]

Ἀκοῦστε. Ἐγὼ εἶμαι ὁ γκρεμιστής, γιατί εἶμ᾿ ἐγὼ κι ὁ κτίστης,
ὁ διαλεχτὸς τῆς ἄρνησης κι ὁ ἀκριβογιὸς τῆς πίστης.
Καὶ θέλει καὶ τὸ γκρέμισμα νοῦ καὶ καρδιὰ καὶ χέρι.
Στοῦ μίσους τὰ μεσάνυχτα τρέμει ἑνὸς πόθου ἀστέρι.
Κι ἂν εἶμαι τῆς νυχτιᾶς βλαστός, τοῦ χαλασμοῦ πατέρας,
πάντα κοιτάζω πρὸς τὸ φῶς τὸ ἀπόμακρο τῆς μέρας.
ἐγὼ ὁ σεισμὸς ὁ ἀλύπητος, ἐγὼ κι ὁ ἀνοιχτομάτης·
τοῦ μακρεμένου ἀγναντευτής, κι ὁ κλέφτης κι ὁ ἀπελάτης
καὶ μὲ τὸ καριοφίλι μου καὶ μὲ...
τ᾿ ἀπελατίκι
τὴν πολιτεία τὴν κάνω ἐρμιά, γῆ χέρσα τὸ χωράφι.
Κάλλιο φυτρῶστε, ἀγκριαγκαθιές, καὶ κάλλιο οὐρλιάστε, λύκοι,
κάλλιο φουσκῶστε, πόταμοι καὶ κάλλιο ἀνοῖχτε τάφοι,
καί, δυναμίτη, βρόντηξε καὶ σιγοστάλαξε αἷμα,
παρὰ σὲ πύργους ἄρχοντας καὶ σὲ ναοὺς τὸ Ψέμα.
Τῶν πρωτογέννητων καιρῶν ἡ πλάση μὲ τ᾿ ἀγρίμια
ξανάρχεται. Καλῶς νὰ ῾ρθῆ. Γκρεμίζω τὴν ἀσκήμια.
Εἶμ᾿ ἕνα ἀνήμπορο παιδὶ ποὺ σκλαβωμένο τό ῾χει
τὸ δείλιασμα κι ὅλο ρωτᾷ καὶ μήτε ναὶ μήτε ὄχι
δὲν τοῦ ἀποκρίνεται κανείς, καὶ πάει κι ὅλο προσμένει
τὸ λόγο ποὺ δὲν ἔρχεται, καὶ μία ντροπὴ τὸ δένει
Μὰ τὸ τσεκοῦρι μοναχὰ στὸ χέρι σὰν κρατήσω,
καὶ τὸ τσεκοῦρι μου ψυχὴ μ᾿ ἕνα θυμὸ περίσσο.
Τάχα ποιὸς μάγος, ποιὸ στοιχειὸ τοῦ δούλεψε τ᾿ ἀτσάλι
καὶ νιώθω φλόγα τὴν καρδιὰ καὶ βράχο τὸ κεφάλι,
καὶ θέλω νὰ τραβήξω ἐμπρὸς καὶ πλατωσιὲς ν᾿ ἀνοίξω,
καὶ μ᾿ ἕνα Ναὶ νὰ τιναχτῶ, μ᾿ ἕνα Ὄχι νὰ βροντήξω;
Καβάλα στὸ νοητάκι μου, δὲν τρέμω σας ὅποιοι εἶστε
γκρικάω, βγαίνει ἀπὸ μέσα του μιὰ προσταγή: Γκρεμίστε!

Υπόκλιση στο μέλλον.

Γονάτισα στην αύρα της εποχής,
στον επουράνιο σταυρό του ανθρώπινου μαρτύριου,
στη δίψα της αλύτρωτης εξέγερσης
στον Καιάδα των αδούλωτων ψυχών.
Γονάτισα και φίλησα το χώμα
σκιών που πλανήθηκαν στα δάση του ασυμβίβαστου,
στην κόψη των τρομερών σπαθιών
που έζησαν με αίμα και σπλάγχνα ανθρώπινα,
στον ίσκιο της ανθρώπινης ιτιάς
που ποτίζεται με αίμα ανάκατο μ' ιδρώτα απλών ανθρώπων
και λυγμούς ψυχών από συντρίμια πόθων
και λαχτάρες νεανικών καρδιών.
Άκουσα τον ήχο της πέτρας,
τον αλλαλαγμό των υπόγειων ρευμάτων,
το μακρόσυρτο ουρλιαχτό της ανθρώπινης πάλης
ενάντια στον τύραννο, ενάντια στο προβλέψιμο.
Αφουγκράστηκα το σκότος βαθιά μέσα στις πύλες
ενός Άδη που αγκάλιαζε τα πληγωμένα κορμιά,
αραξοβόλι της ανθρώπινης αγωνίας και αμφιβολίας.
Στο κάλεσμα του Άδυτου βροντοφώναξα παρών,
έτοιμος για τη μεγάλη σύγκρουση, την τελική μάχη.
Ήξερα πως θα 'ναι ανελέητη, αδυσώπητη και άγρια,
ήξερα πως οι θεοί γελούσαν με τα σχέδια του Χάους,
όμως θα ήμουν εκεί γιατί κάποιοι έπρεπε ν' αντιπαλαίψουν,
έπρεπε ν' αντισταθούν!

Οι φοιτητές γράφουν ποίηση:

Στην πατρίδα του χρόνου

μόνη μου συντροφιά μου η σκιά μου.

Με τη σιωπή μ'έχει μάθει να μιλώ,

με τη σιωπή να βλέπω,το φως

των αστεριών που τρεμοπαίζει

στη θάλασσα των συννέφων,των ταξιδευτών

που μόνο πίσω απ'το αραχνοΰφαντο πέπλο της νύχτας

φανερώνεται ο προορισμός τους.

Μακάρι να μην κατείχα ποτέ αυτήν την όραση

την αλήθεια πίσω απ'τον καθρέφτη.

Την αλήθεια που με κάνει να πονώ,

να σκέφτομαι,να βυθίζομαι σε μένα.

Και τι δε θα δινα να μουν σύννεφο,

ανέγνοιαστος ταξιδευτής τω αιθέρων.

                             jimmyfloyd

Η διαλεκτική των μύθων ΙΙ. Ούτε κοινοβουλευτική ούτε δημοκρατία.

Οι θεσμοί, οι διαδικασίες, οι ατομικές ελευθερίες και τα δικαιώματα, η τοπική αυτοδιοίκηση, η Ευρωπαϊκή Ένωση, το Έθνος και τόσοι άλλοι σύγχρονοι μύθοι, προσπαθούν, καθημερινά, να μας πείσουν ότι ζούμε στο καλύτερο δυνατό πολίτευμα και στην καλύτερη δυνατή κοινωνία που υπάρχει. Η απόφανση του Αυγουστίνου ότι ο κόσμος που ζούμε είναι ο καλύτερος δυνατός, εφόσον επιλέχτηκε από τον θεό, μετουσιώνεται στο καλύτερο, δυνατό, πολίτευμα εφόσον το επέλεξαν οι πολίτες. Είναι, όμως, έτσι τα πράγματα;

Ο κοινοβουλευτισμός, ως μορφή συλλογικών αποφάσεων, έχει βαθιές ρίζες στην αγγλική ιστορία. Οι ευγενείς και η αριστοκρατία κατάφεραν να πλήξουν την κεντρική εξουσία ενός βασιλιά που βασίλευε αλλά δεν κυβερνούσε. Ήδη από τον 13ο αιώνα, η Magna Carta, θέτει τους πρώτους (έστω στοιχειώδεις) περιορισμούς σε μια βασιλική εξουσία που θα συνεχίσει να αυτοκαταστρέφεται μέσα από τους πολέμους των διαδόχων και τις θρησκευτικές επιλογές της. Η κορύφωση της αντιβασιλικής πάλης, το 1648, θα αποδώσει μια μορφή κοινοβουλίου (Μακρό) που ουσιαστικά θα υπάρχει για να προστατεύει τα δικαιώματα των ευγενών. Ακόμη και στην περίπτωση αμφισβήτησης της κεντρικής εξουσίας του Κρόμβελ, αυτός δεν θα διστάσει να συγκεντρώσει όλες τις εξουσίες στα χέρια του και να αποκληθεί Προστάτης – Δικτάτορας (ρωμαϊκός όρος ενιαύσιου αξιώματος που απένεμε σε εξαιρετικές περιπτώσεις η Γερουσία). Το (λεγόμενο) Κοινοβούλιο ήταν μόρφωμα της δύναμης των αριστοκρατών και αυτή εξυπηρετούσε. Η λειτουργία του αλλά και ο τρόπος που διοικούσε, με τρόμο, τη χώρα αποκαλύπτεται ξεκάθαρα στο έργο του Β. Ουγκώ, “Ο άνθρωπος που γελά”, μία καταπληκτική απεικόνιση της Αγγλίας της εποχής.

Ο κοινοβουλευτισμός στην Αγγλία, με το ιδιότυπο σύστημα που χρησιμοποίησε για την αντιπροσώπευση, καθιστούσε την εκλογή του αντιπροσώπου σε κληρονομικό δικαίωμα και αποτέλεσμα διαμάχης μεταξύ ευγενών των δύο ομάδων της αριστοκρατίας (Τόρρις – Γουίγξ). Δεν είναι τυχαίο το ότι ο σημαντικότερος συντηρητικός φιλόσοφος της εποχής (E. Burke) αποποιείται την έννοια του κοινωνικού συμβολαίου και των φυσικών δικαιωμάτων, επικαλούμενος τα αποκλειστικά και ιδιαίτερα δικαιώματα της αριστοκρατίας όπως διαμορφώθηκαν μέσα από την αγγλική παράδοση. Δεν είναι, επίσης, τυχαία η ομαδική παράκρουση της άρχουσας τάξης με την αναγγελία της γαλλικής επανάστασης και τον τρόμο της μπροστά σε μια ενδεχόμενη ανατροπή του πολιτικού σκηνικού. Ο Ντίκενς, μέσα από τα έργα του, παρουσιάζει ανάγλυφα την κατάσταση στην Αγγλία κατά την περίοδο της επανάστασης, αναδεικνύοντας την εμφάνιση της ανερχόμενης αστικής τάξης αλλά και την έλλειψη ριζοσπαστισμού όσον αφορά τις ενδεχόμενες αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό (“Ιστορία δύο πόλεων”, “Ζοφερός οίκος”, “Όλιβερ Τουίστ” κ.α.). Το κοινοβούλιο δημιουργήθηκε για έναν και μοναδικό λόγο, την εξυπηρέτηση των συμφερόντων της αριστοκρατίας, και τον εξυπηρέτησε πάρα πολύ καλά. Όταν, ύστερα από τις τεράστιες πολιτικές αλλαγές που έγιναν στον κόσμο, η άρχουσα τάξη αναγκάστηκε να κάνει ορισμένες παραχωρήσεις (π.χ. στην ύπαρξη και κατάκτηση της εξουσίας από το Εργατικό κόμμα), φρόντισε με απίστευτη μαεστρία να χειραγωγήσει τα πράγματα και, το χειρότερο, να ενσωματώσει τις όποιες ριζοσπαστικές φωνές μέσα στη λογική και τακτική του κοινοβουλευτισμού. Η αντιπροσωπευτικότητα έλαβε ένα νέο περιεχόμενο στο ίδιο παλιό πλαίσιο του ιδιόμορφου αντιπροσωπευτικού συστήματος. Η ενσωμάτωση ήταν άμεση και πλήρης. Αν θέλεις κυβέρνηση, θα παίξεις με τους κανόνες μας, δηλαδή θα μπορέσεις να φας αλλά δεν θα έχεις δόντια!! Η ιδιοτέλεια και η ανθρώπινη ροπή προς την ευμάρεια, η διατήρηση των κεκτημένων και η απουσία οργανωμένης, λαϊκής, αντίδρασης υποβοήθησαν στην μακροημέρευση του σύγχρονου μύθου του κοινοβουλίου (με την ενίσχυση της λατρείας του έθνους μέσα από την αποικιοκρατία).

Στη Γαλλία, ο κοινοβουλευτισμός παρουσίασε μια ανάλογη εξέλιξη. Από τις προσπάθειες υπονόμευσης της κεντρικής εξουσίας του βασιλιά (Σφενδόνη) μέχρι τις ανάλογες παραχωρήσεις ορισμένων αντιπροσωπευτικών δικαιωμάτων, τύπου τοπικών συμβουλίων και διοριζόμενων δικαστών, η αριστοκρατία ενσωματώθηκε σε μια διαφορετική μορφή άσκησης της βασιλικής εξουσίας που οδηγήθηκε σε ρήξη μαζί της όταν, πλέον, το μαχαίρι έφτασε στο κόκκαλο και η συνεχής φορολογική αιμορραγία των διαρκώς ισχυροποιούμενων αστών οδήγησε στη γαλλική επανάσταση. Το γαλλικό κοινοβούλιο, ξεκαθαρίζοντας γρήγορα, τις διαφορές του με την βασιλεία και την αριστοκρατία, χειραγώγησε την εξέγερση οδηγώντας τη στη σύγκρουση με τις πιο ριζοσπαστικές ομάδες με τις οποίες ξεμπέρδεψε πολύ εύκολα. Ο κοινοβουλευτισμός στη Γαλλία, δεν είχε καμία δημοκρατική υπόσταση και, ήδη από τις συνελεύσεις των τριών τάξεων, έδειξε το πραγματικό του πρόσωπο. Η παροδική αναλαμπή των εκλογικών δικαιωμάτων όλων των γάλλων πολιτών [άνω των 25] κατά το τρίτο επαναστατικό σύνταγμα αλλά και μετά την επανάσταση του 1848, κατέληξε στον βοναπαρτισμό και τη πολιτική χειραγώγηση με μια μορφή καλυμμένης δικτατορίας (Ουγκώ, “1793”, “'Αθλιοι”, Φλωμπέρ “Αισθηματική αγωγή”, Ζολά “Ζερμινάλ”, “Γη”) . H σταδιακή ενσωμάτωση της πρωτοφανούς γαλλικής ριζοσπαστικότητας θα γίνει (κάτω από τον μανδύα της αποικιοκρατίας) με την κοινοβουλευτική συμμετοχή των οργανωμένων ομάδων στη λεγόμενη Γ' Γαλλική Δημοκρατία, με όρους που ξεδόντιασαν την ορμητική της δράση και οδήγησαν στον Αο παγκόσμιο πόλεμο και τη μετέπειτα άρνηση βοήθειας στους ισπανούς επαναστάτες.

Για τον τρίτο πόλο που διαμορφώθηκε μετά το 1871, δεν τέθηκε καν ζήτημα δημοκρατίας. Η γερμανική αυτοκρατορία, μ' ένα υποτυπώδες κοινοβούλιο, μπόλιασε με το μικρόβιο του εθνικισμού και της πατριδοκαπηλείας τον γερμανικό λαό, συγκροτώντας το πιο αποκρουστικό μόρφωμα στην ιστορία του ανθρώπινου γένους, τον ναζισμό. Η ανάπηρη δημοκρατία της Βαϊμάρης δεν θέλησε και δεν μπόρεσε να πάρει στους ώμους της το βάρος μιας κοινωνικής και πολιτικής αλλαγής. Ο κοινοβουλευτισμός ήταν που οδήγησε τον Χίτλερ στην εξουσία και αυτός ήταν που εξαφάνισε τα όποια δημοκρατικά στοιχεία στη μεταπολεμική Γερμανία μετατρέποντάς τη σε κράτος-δορυφόρο των ΗΠΑ.

Η κοινοβουλευτική ιδιαιτερότητα δεν έχει απολύτως καμία σχέση με την έννοια της δημοκρατίας. Αυτό το αντιλήφθηκαν, πολύ νωρίς, φιλόσοφοι και στοχαστές όλων των πολιτικών ιδεολογιών φθάνοντας στο σημείο να στηλιτεύσουν αμείλικτα την κοινοβουλευτική συμπαιγνία (Ο Ρουσσώ θεωρεί έγκλημα κατά της δημοκρατίας και της δυνατότητας ελεύθερης έκφρασης της γενικής βούλησης την καθιέρωση του αντιπροσωπευτικού κοινοβουλευτισμού, θεωρώντας ότι η νομοθετική εξουσία δεν πρέπει με κανένα τρόπο ή πρόσχημα να εγκαταλείπεται από το κοινωνικό σώμα, “Κοινωνικό Συμβόλαιο). Η σημαντικότερη κριτική του κοινοβουλευτισμού θα έρθει από έναν ολοκληρωτικό-αντιδημοκράτη στοχαστή τον C. Schmitt στο έργο του για την “κοινοβουλευτική δημοκρατία” όπου θα εξηγήσει γιατί οι δύο όροι είναι απόλυτα ασύμβατοι μεταξύ τους. Υπήρξαν, βέβαια, και στοχαστές που θα προσπαθήσουν να αμβλύνουν τα αντιφατικά στοιχεία του κοινοβουλευτισμού προτείνοντας, σαφώς, πιο εξωραϊσμένες λύσεις (J.S.Mill, “περί αντιπροσωπευτικής διακυβέρνησης”) με ετήσιες εκλογές για ανάδειξη – όσο το δυνατό – πιο αντιπροσωπευτικής εξουσίας αλλά παρέμειναν εγκλωβισμένοι στην κυρίαρχη λογική θέτοντας τόσες προϋποθέσεις που, ουσιαστικά, αναιρούσαν την αντιπροσωπευτικότητα (μόρφωση, όριο ηλικίας, επάγγελμα κ.α.).

Στη σύγχρονη εποχή, όταν πλέον ο κοινοβουλευτισμός φαντάζει ξεπερασμένος, η κυρίαρχη τάξη, κάτω από έναν σαρωτικό μηχανισμό κοινωνικοποίησης και διαστρέβλωσης της πραγματικότητας, αποφάσισε να αλλάξει γήπεδο. Ο στρατηγικός της στόχος μετατοπίστηκε από τον κοινοβουλευτισμό στη δημοκρατία. Τα τσακάλια που δουλεύουν τις κρατικές μηχανές ανακάλυψαν την ενισχυμένη αναλογική ή ένα σύστημα πλειοψηφικό με μονοεδρικές περιφέρειες καταφέρνοντας, για ακόμη μια φορά, να χειραγωγήσουν τις εξελίξεις. Με πλήρη επίγνωση των αναφορών μας, μπορούμε να πούμε ότι πουθενά στον κόσμο δεν υφίσταται δημοκρατία. Η κυριαρχία του “δήμου”, άμεση, εξουσιαστική, συμπαγής και αποτελεσματική δεν υπάρχει στην υφήλιο. Όπως, ορθά, αναφέρει ο Schmitt, αυτή είναι η διάσταση της δημοκρατίας και αν δεν υπάρχει αυτή τότε τα νήματα τα κινεί το φάντασμα του κοινοβουλευτισμού.

Στις ΗΠΑ, μέσα από διαδοχικές εκλογές και με αντιπροσώπευση των αντιπροσώπων (εκλέκτορες) το σύστημα είναι τόσο καλά οργανωμένο [και ιδεολογικά κυρίαρχο λόγω της πατριδοκαπηλείας και του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού] που οποιαδήποτε διαφορετική άποψη – αντισυστημική καθίσταται όχι απλά περιθωριακή αλλά και επικίνδυνη, άρα εξαλείψιμη. Όταν ο Tocqueville έγραφε για την τυραννία της πλειοψηφίας και τις δυνατότητες προστασίας των μειοψηφιών, προφανώς, δεν μπορούσε να φανταστεί αυτή την εξέλιξη των πραγμάτων.

Στην Αγγλία το αντιπροσωπευτικό σύστημα είναι τόσο καλά μελετημένο που και μόνο η αναφορά στη λέξη δημοκρατία προκαλεί γέλια. Το πλειοψηφικό σύστημα της Αγγλίας (με τις περίφημες μονοεδρικές περιφέρειες) – άσχετα αν περικλείει έναν ή δύο γύρους – ενσωματώνει ή περιθωριοποιεί τις μειοψηφίες/πλειοψηφίες και τις χειραγωγεί σε εκβιαστικά διλήμματα του τύπου: Συντηρητικοί ή Εργατικοί (λες και υπάρχει η οποιαδήποτε διαφορά στις πολιτικές επιλογές τους). Το σύστημα λειτουργεί τόσο καλά που μεταφέρθηκε και στη Γαλλία, με την πολυτέλεια του δεύτερου γύρου των εκλογών. Στις άλλες, περίφημες, δημοκρατίες, η αναχρονιστική λογική των εξουσιαστών δεν λέει να εκσυγχρονιστεί και επιμένει στη θέσμιση ορίου για την αντιπροσώπευση στο – έτσι κι αλλιώς – κολοβό κοινοβούλιο. Προσέξτε, 5% όριο στη Γερμανία, 3% όριο στην Ελλάδα με συζήτηση για μονοεδρικές, 10% στην Τουρκία, απίστευτα νοθευμένο εκλογικό σύστημα στην Ιταλία, αντίστοιχη διαφθορά και ενισχυμένη αναλογική στη Ρωσία (βλέπεται το παράδειγμα είναι πολύ πετυχημένο, γι αυτό και δεν ομιλεί κανείς), στην Ουκρανία, Αυστρία κ.α. Η δημοκρατία ενταφιάστηκε μέσα στις κάλπες. Και αυτές, με τη σειρά τους καλλιέργησαν τον μύθο της “κοινοβουλευτικής” δημοκρατίας. Η ετυμηγορία των καλπών μετονομάστηκε σε ετυμηγορία του λαού! Και τα συντριπτικά ποσοστά απαξίωσης και αποχής από αυτή τη διαδικασία τι είναι; Ένοπλοι τρομοκράτες; Αδιάφοροι πολίτες; Αναρχικοί φίλοι μας; Αηδιαστικοί τύποι που μας απομυθοποίησαν και μας απαξιώνουν διαρκώς; Το αμερικάνικο πολιτικό μοντέλο με την τεράστια αποχή ακόμη και από διαδικασίες που ενδιαφέρουν άμεσα τον πολίτη (εκλογή δικαστών, αστυνομικών αρχών κ.α.) τείνει να κυριαρχήσει σε έναν “κοινοβουλευτικό” κόσμο που αυτοσαρκάζεται και αυτοχειριάζεται συνεχώς. Και όπου δεν σας αρέσει η “Δημοκρατία” μας, θα έρθει αυτή να σας βρει για να παραφράσει το ρητό του Ρουσσώ, “θα σας μάθει να είστε δημοκράτες”!!

Οι αυταπάτες, αγαπητοί φίλοι, τελείωσαν. Όπου το συστημικό μοντέλο μιας κοινοβουλευτικής δημοκρατίας αποτύχει, οι λύκοι θα δείξουν τα δόντια τους, αμείλικτα, ξεδιάντροπα, ελεεινά. Ο ρόλος μας, ο ρόλος κάθε [πραγματικού] δημοκράτη, κάθε αγωνιζόμενου ανθρώπου είναι να αντιπαλέψει τον σύγχρονο μύθο, να αποκαλύψει τη σαθρότητά του, να αγωνιστεί για το καινούργιο έχοντας στο μυαλό του τα λόγια των διαφωτιστών, “κάθε εξουσία διαφθείρει, η απόλυτη εξουσία διαφθείρει απόλυτα” (Βολταίρος). Για να κάνουμε λοιπόν την έφοδο στους ουρανούς πρέπει να ξεκαθαρίσουμε μια και καλά τι είναι το προσωπείο της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, τι εξυπηρέτησε και τι εξυπηρετεί και ποιο είναι το μέλλον που μας προορίζει.

Η διαλεκτική των μύθων συνεχίζει αδιάκοπα τη δράση της, ο άνθρωπος εθίστηκε σ' αυτό το δηλητήριο που του ενστάλαξε η ανορθολογική σκέψη σιγά – σιγά. Ο τρόπος για να τον αντιπαλέψουμε είναι να αγωνιστούμε για την αποκάλυψη της αλήθειας, μιας αλήθειας που δεν πρέπει να γίνει – κι αυτή – μύθος αλλά να αποτελέσει ένα τρομακτικό όπλο στα χέρια των αγωνιζόμενων λαών. Ας απεγκλωβιστούν, επομένως, οι φίλοι της απανταχού αντισυστημικής αγωνιζόμενης αριστεράς από το δηλητήριο του κοινοβουλευτισμού, ας ανακαλύψουν και πάλι τα αγαθά της αμεσοδημοκρατικής διαδικασίας, ας μην διστάσουν να πουν την αλήθεια. Ας ανακαλύψουν ξανά την αμεσότητα της κοινωνικής αλληλεγγύης και του αγώνα και ας πετάξουν στα σκουπίδια της ιστορίας τη λύσσα για την κοινοβουλευτική πλειοψηφία και την κατάκτηση της πολυπόθητης έδρας. Ας βαπτιστούν ξανά στη λαϊκή κολυμπήθρα του αγώνα και ας αφήσουν τον λαό να αποφασίσει για τον λαό. Οι συνθήκες είναι ώριμες και η ιστορία δείχνει να υποφέρει από τις οδύνες ενός νέου τοκετού. Ας ξαναδούμε, λοιπόν, τη ζωή μας δίχως μύθους.

Μια πρόταση για μια διαφορετική παιδεία

Τι μπορούν να διδάξουν οι Πειρατές;

(πρόταση προς το κόμμα των πειρατών)

Η ελληνική πραγματικότητα παρουσιάζει μια διαρκή και εντεινόμενη απαξίωση όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης. Οι, εκάστοτε, αρμόδιοι υπουργοί θεωρούν εαυτούς σωτήρες και αναβαθμιστές ολόκληρου του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Άνθρωποι που ουδέποτε βίωσαν την πραγματικότητα των ελληνικών σχολείων, αναλαμβάνουν, με στόμφο, να αναπροσανατολίσουν και να αναβαθμίσουν το συνολικό εκπαιδευτικό σύστημα. Το αποτέλεσμα είναι ορατό και, ταυτόχρονα, επικίνδυνο. Η πρωτοβάθμια εκπαίδευση, πνιγμένη σε ένα απίστευτο φορτίο υπό μετάδοση γνώσεων και δεξιοτήτων, δημιουργεί μαθητές που αποστρέφονται το σχολείο, αποκόπτονται από τη ζωή του παιδιού και καλούνται, με τη συναίνεση των γονιών, να μπουν σ' ένα λαβύρινθο διαρκούς πληροφόρησης από τον οποίο δεν έχουν τον μίτο για να βγουν. Σ' αυτό το στάδιο φυτεύεται στο παιδί ο σπόρος της απόγνωσης, της κόπωσης, της απομάκρυνσης και, τελικά, της αποκοπής από τη μαθησιακή διαδικασία. Στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ο σπόρος θα οδηγήσει στο φυτό της άρνησης περαιτέρω συμμετοχής, στην απαξίωση των ανθρωπιστικών μαθημάτων και διαδικασιών και στον προσανατολισμό σε μία κατεύθυνση που θα οδηγεί ολοταχώς σε επικεντρωμένα πεδία, σε συντριπτικό πλέον ποσοστό, τεχνικών γνώσεων με απώτερο σκοπό την επίτευξη αφενός μεν μιας τεχνοκρατικής αντίληψης για τη διαδικασία ενσωμάτωσης στην παραγωγική διαδικασία και αφετέρου της κατάκτησης μιας θέσης σε μια τριτοβάθμια εκπαίδευση που αναπαράγει τη συνολική πραγματικότητα. Ο, επιτυχών, φοιτητής θα κληθεί, μέσα σ' ένα Πανεπιστήμιο που έχει εγκαταλείψει την έρευνα, τη συμμετοχικότητα, την προσωπική επαφή καθηγητή – φοιτητή, τη συστηματική και αξιοκρατική αξιολόγηση διδασκόντων και διδασκομένων, τον αμοιβαίο σεβασμό και, κυρίως, την αγάπη για τη γνώση, να διαδραματίσει ένα ρόλο που θα τον κρατήσει αποκομμένο από την ελληνική πραγματικότητα, θα τον οδηγήσει σε εξωπραγματικές, επιστημονικές ατραπούς, στην αδιαφορία και στην εύκολη λύση και, τελικά, στην απόκτηση ενός πτυχίου που δεν έχει απολύτως καμία αξία στο εργασιακό περιβάλλον όπου θα κληθεί να ενσωματωθεί, αν και όποτε συμβεί αυτό. Η ελληνική πραγματικότητα στον χώρο της εκπαίδευσης θα έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα εγωκεντρικό και μονοδιάστατο Άτομο, επικεντρωμένο στην, με κάθε αντίτιμο, ανεύρεση μιας θέσης εργασίας και ενσωμάτωσης σε μία παραγωγική διαδικασία όπου θα πρέπει να λειτουργήσει με τα κυρίαρχα αναξιοκρατικά και διεφθαρμένα πρότυπα. Η ελληνική εκπαίδευση έχασε την ευκαιρία να δημιουργήσει Ανθρώπους.

Σ' αυτή τη, δύσκολη, φάση, εμείς οι πειρατές καλούμαστε να παρουσιάσουμε τις προτάσεις μας με στόχο, όχι απλά την αναβάθμιση μιας εκπαίδευσης που συνθλίβεται μεταξύ σχολείου και εξωσχολικών δραστηριοτήτων, αλλά ένα πραγματικά νέο σχολικό μοντέλο που, μακροπρόθεσμα, θα επαναφέρει στην ελληνική πραγματικότητα την αντίληψη για ένα δημοκρατικό, συμμετοχικό και δημιουργικό σχολείο που δεν θα αποστρέφεται ο μαθητής, ο φοιτητής, ο εκπαιδευτικός και ο γονιός. Εγχείρημα δύσκολο αλλά όχι ακατόρθωτο. Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, από την αρχή.

Στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση οι στόχοι μας θα μπορούσαν να επικεντρωθούν σε ορισμένες, εφικτές και ρεαλιστικές προτάσεις. Εστιάζοντας στα σημερινά προβλήματα θα προτείνουμε έναν ιστό συμμετοχικών δραστηριοτήτων και ενεργειών που θα μπορούσαν, κατ' αρχάς, να θέσουν τις βάσεις για μια περαιτέρω μετάλλαξη του ελληνικού σχολείου. Το δημοτικό σχολείο (αφήνουμε τους παιδικούς σταθμούς και τα νηπιαγωγεία τα οποία θεωρούμε δεδομένο ότι θα πρέπει να εξαπλωθούν έτσι ώστε να καλύψουν, πλήρως, τη ζήτηση σε ολόκληρη της χώρα με βάρδιες εκπαιδευτικών που θα υπερκαλύπτουν τη δυνατότητα του γονέα να εξασφαλίσει ένα χώρο όπου το παιδί θα παραμένει μέχρι το πέρας της εργασίας του) θα πρέπει να θέσει νέους στόχους τόσο προς τον επιδιωκόμενο τελικό στόχο [γνώση] όσο και προς το ευρύτερο, δυναμικά, επιδιωκόμενο αποτέλεσμα [συμμετοχικότητα, δημοκρατική συνείδηση, συνειδητοποίηση του κοινωνικού γίγνεσθαι και κοινωνική αλληλεγγύη]. Η αυταρχική εκπαίδευση δεν έχει καμία θέση στο παιδαγωγικό πρόγραμμα των πειρατών χωρίς, όμως, να πέσουμε στην παγίδα της μονοδιάστατης μαθητοκεντρικής λύσης. Δάσκαλος και μαθητής είναι ισότιμοι, έχουν δικαιώματα και υποχρεώσεις. Αυτό μπορεί να καλλιεργηθεί με τη συστηματική ενασχόληση σε ελάσσονα (καταρχάς) παιδαγωγικά ζητήματα που αφορούν τη μετάδοση γνώσεων αλλά και τον τρόπο οργάνωσης θεμάτων και διαδικασιών που, παραδοσιακά, ανήκαν στον δάσκαλο ή στο σύλλογο των διδασκόντων. Μέσα από ένα τέτοιο περιβάλλον, που σαφέστατα προϋποθέτει περαιτέρω επεξεργασία, θα πρέπει, οπωσδήποτε, να ενταχθεί η συνολική παιδαγωγική πρόταση, όσον αφορά το γνωσιακό αντικείμενο της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Οι μαθητές αναλώνουν τον χρόνο τους σε συσσώρευση τεράστιου όγκου πληροφοριών που, φυσιολογικά, θα έπρεπε να έρθουν σιγά – σιγά με την ηλικιακή ωρίμανση τους. Κύριος στόχος θα πρέπει να είναι το τρίπτυχο: γλώσσα – αριθμητική – γυμναστική. Θεωρούμε πρωταρχικής σημασίας το γεγονός ότι οι μαθητές που τελειώνουν το Δημοτικό σχολείο πρέπει να γνωρίζουν ανάγνωση, γραφή, προσέγγιση βασικών μαθηματικών εννοιών και να έχουν ασχοληθεί, συστηματικά, με τη γυμναστική [και για λόγους υγείας αλλά και για λόγους αποφόρτισης από το καθημερινό πρόγραμμα εξοικείωσης και αφομοίωσης νέων γνωσιακών δεδομένων]. Οι, επιμέρους, επιλογές για περαιτέρω δραστηριότητες (ξένες γλώσσες, μουσική, εξειδικευμένα μαθήματα π.χ. πληροφορική, εικαστικά, κ.α.) θα πρέπει να αρχίσουν να εμφανίζονται μετά την τέταρτη τάξη και, μόνο, μέσα σε ένα σχολικό πρόγραμμα που δεν θα εξοντώνει το παιδί. Οι δραστηριότητες αυτές δεν θα πρέπει να επιβαρύνουν την κατ' οίκον μελέτη του μαθητή. Εξυπακούεται ότι μαθητές και εκπαιδευτικοί θα αξιολογούνται από τη δική τους αυτοοργανωμένη και συμμετοχική κοινότητα. Πρωταρχικός στόχος θα παραμένει η αλληλεγγύη και η συμμετοχικότητα σε συνδυασμό με το παραπάνω τρίπτυχο.

Στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, για να αποφευχθεί η πλήρης απαξίωση του σχολείου και να επιτύχουμε την ολοένα και πιο διευρυνόμενη συμμετοχή του μαθητή, θα πρέπει να εστιάσουμε σε δύο τομείς. Πρώτον, ανθρωπιστικές σπουδές με συγκεκριμένο ελάχιστο πρόγραμμα μεταδιδόμενων γνώσεων κατά μάθημα ώστε να δοθεί η ευκαιρία σε μαθητές και εκπαιδευτικούς να επεκτείνουν το αντικείμενό τους σε θέματα τα οποία δεν καλύπτει το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών. Ορίζουμε τις ανθρωπιστικές σπουδές ως πρώτο στόχο διότι ο παιδαγωγικός στόχος των πειρατών δεν μπορεί να είναι άλλος από την αμεσότητα στη διαχείριση των κοινών προβλημάτων, τη συμμετοχή, την ανάπτυξη πρωτοβουλίας και την τόνωση της ιδιαιτερότητας του κάθε μαθητή ώστε να συμμετέχει ενεργά σε αυτό, που άλλωστε, τον αφορά κατεξοχήν. Δεύτερον, επιμέρους σπουδές σε διάφορα γνωστικά αντικείμενα. Τα μαθήματα που θα επιλεγούν θα έχουν και αυτά ένα ελάχιστο πλαίσιο διδακτέας ύλης αλλά, παράλληλα, για να αναδειχτεί η επιμέρους δεξιότητα του κάθε μαθητή θα υπάρχει και, παράλληλο, πρόγραμμα εξειδικευμένης, πια, γνώσης για μαθητές που αποδίδουν και επιζητούν περισσότερη πληροφόρηση σε ένα γνωστικό αντικείμενο. Το συνολικό πρόγραμμα δεν θα πρέπει να επιβαρύνει τον μαθητή με υπερβολικές απαιτήσεις στην κατ' οίκο μελέτη, όχι για να μην επιβαρύνουμε, μόνο, τον μαθητή, αλλά για να απαιτήσουμε και να επιδιώξουμε η γνωστική διαδικασία να παραμείνει μ έ σ α στο φυσικό της περιβάλλον που είναι το σχολείο. Εξυπακούεται ότι οι νέες τεχνολογίες, οι διαρκώς αναδυόμενες νέες πηγές γνώσης και η πρόσβαση σε αυτές θα είναι ένας από τους βασικούς πυλώνες του νέου σχολείου με στόχο το σύνθημα: “η τεχνολογία για το σύνολο, η τεχνολογία για τον Άνθρωπο”. Στο στάδιο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, τα επιμέρους όργανα των εκπαιδευτικών και μαθητών θα αναλάβουν αυξημένες αρμοδιότητες, ευθύνες και δικαιώματα. Το σχολείο που είχε ως κεντρικό πυρήνα τον “διοριζόμενο” Διευθυντή και τον Σύλλογο Καθηγητών πρέπει να αποτελέσει παρελθόν. Ίσες ευθύνες, ίσα δικαιώματα. Οι μαθητές θα έχουν λόγο για οτιδήποτε αποφασίζεται στο σχολείο, αναλογικά με αντίστοιχες ευθύνες, θα μπορούν να προτείνουν διαφορετική διαχείριση των γνωστικών αντικειμένων [μέσα στα πλαίσια του ελάχιστου αναλυτικού προγράμματος], επιπλέον δραστηριότητες και λειτουργίες σε ζητήματα που τους αφορούν. Οι εκπαιδευτικοί αναλαμβάνουν το δύσκολο έργο του συντονισμού των μαθητικών κοινοτήτων με το εκπαιδευτικό προσωπικό και το διδακτέο πρόγραμμα, αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους για οτιδήποτε δεν λειτουργήσει ικανοποιητικά και αξιολογούνται (όπως και οι μαθητές) κάθε χρόνο από τη σχολική κοινότητα. Οι εκπαιδευτικοί δεν είναι απλά στελέχη σε έναν πολυδαίδαλο μηχανισμό, είναι η ψυχή του σχολείου και αυτοί που θα σηκώσουν στους ώμους τους την προσπάθεια για την επίτευξη του τελικού στόχου που είναι η καλλιέργεια κοινωνικής συνείδησης, αλληλεγγύης, σεβασμού και συμμετοχής. Το έργο του εκπαιδευτικού θα είναι δύσκολο γι' αυτό και θα πρέπει αφενός να υπάρξουν ασφαλιστικές δικλείδες που θα αφορούν την προστασία της προσωπικής του αξιοπρέπειας αλλά και την επιβράβευση του ενδιαφέροντος για όλες τις παραπάνω δραστηριότητες. “Φτωχοί δάσκαλοι, ανατρέφουν δούλους” (Τ. Λοκ) γι' αυτόν τον λόγο η επιμέρους προσφορά του εκπαιδευτικού θα αξιολογείται, με βάση ορισμένα σταθερά δεδομένα, και θα ανταμείβεται ανάλογα. Η λυκειακή εκπαίδευση θα αποτελέσει το σημαντικότερο εφαλτήριο για να δώσουμε στην κοινωνία Ανθρώπους/Πολίτες και όχι εγωκεντρικά άτομα. Ο μαθητής σ' αυτό το στάδιο είναι σχεδόν έτοιμος να αντιμετωπίσει την πρόκληση της ζωής, αναδεικνύοντας αφενός την ιδιαιτερότητά του αλλά και αφετέρου την κοινωνικότητά του. Ο ρόλος του Λυκείου δεν θα είναι προετοιμασία για το Πανεπιστήμιο αλλά προετοιμασία για την Κοινωνία. Στόχος του πειρατή δεν είναι να μάθει στο παιδί πως θα θησαυρίσει αλλά πως θα λειτουργήσει συμμετοχικά, δημιουργικά και δημοκρατικά μέσα σε μία κοινωνία που θα τον σέβεται απόλυτα. Βέβαια, υπάρχει και το ζήτημα των τελικών εξετάσεων. Για να μιλήσουμε γι' αυτό θα πρέπει να ξαναγυρίσουμε στον ειδικό ρόλο του Γυμνάσιου και των εκπαιδευτικών του έτσι ώστε να υπογραμμίσουμε την σημασία που θα πρέπει να έχει ως προς την ανάδειξη επιμέρους ικανοτήτων των μαθητών και αντίστοιχη υποστήριξη τους. Με τη διαδικασία των εξειδικευμένων, κατά μάθημα, περαιτέρω ενασχολήσεων, το Γυμνάσιο θα μπορέσει να θέσει τους όρους με τους οποίους ο επαγγελματικός προσανατολισμός θα αποκτήσει κύρος αλλά και ουσία. Τα δύο στάδια της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δεν είναι αποκομμένα, είναι μια διαρκής επικοινωνία που ακολουθεί τον μαθητή και δημιουργεί ένα ολοκληρωμένο προφίλ για την περαιτέρω εξέλιξή του.

Το ζήτημα του τρόπου εισόδου στις σχολές της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης θα έχει, ήδη, λυθεί, εν μέρει, από τον τρόπο με τον οποίο θα έχουν λειτουργήσει οι δύο παραπάνω βαθμίδες. Είναι βασικό καθήκον της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης όχι μόνο να αναδείξει την ιδιαιτερότητα του κάθε μαθητή αλλά και να τον κοινωνικοποιήσει με την αντίληψη του συνολικού, κοινωνικού συμφέροντος και τη δυνατότητα να παρέμβει, ενεργά, σ' αυτή τη διαδικασία δίχως προκαταλήψεις, στερεότυπα, απαξιωτικές κρίσεις για διάφορα επαγγέλματα, κ.α. Απαράβατο και θεμελιώδες καθήκον της Πολιτείας είναι η παροχή ίσων ευκαιριών και ιδίου σχολικού περιβάλλοντος σε όλους τους Έλληνες μαθητές. Οι επιμέρους ενασχολήσεις, πέραν του υποχρεωτικού προγράμματος θα μπορέσουν να καλύψουν και την έλλειψη του λεγόμενου “πολιτισμικού κεφαλαίου”. Μ' αυτόν τον τρόπο, όταν το παιδί κληθεί να επιλέξει για το μέλλον του θα μπορέσει να αποφασίσει ώριμα, δίχως παρεμβάσεις και, κυρίως, προς το συμφέρον το δικό του και της συμμετοχικής κοινωνίας που στέκεται δίπλα του. Γνωρίζουμε ότι αυτό δεν γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη αλλά αυτό δεν μας αποκλείει τη δυνατότητα να προσδιορίσουμε τους στόχους μας και το όνειρό μας.

Η τριτοβάθμια εκπαίδευση θα αποτελέσει την καταληκτική διαδικασία πλήρους ενσωμάτωσης του νέου στη νέα κοινωνία που οραματιζόμαστε. Η, επιμέρους, στελέχωση των πανεπιστημιακών σχολών με φοιτητές και καθηγητές που ενδιαφέρονται πρώτιστα για την κοινωνική προσφορά τους, θα είναι η βάση πάνω στην οποία θα στηθεί το νέο Πανεπιστήμιο. Όπως και στις προηγούμενες βαθμίδες η ισοτιμία είναι βασικός πυλώνας λειτουργίας του. Φοιτητές και καθηγητές θα αξιολογούνται, όχι ανάλογα με την κομματική τους προσφορά ή την εκάστοτε κυβερνητική στήριξη, αλλά με αμφίδρομες διαδικασίες, πλήρως αιτιολογημένες, με συγκεκριμένη προσφορά στην έρευνα και στην πανεπιστημιακή κοινότητα, με προσφορά στην ανάδειξη της συμμετοχικότητας, της δημοκρατίας και της κοινωνικής παρέμβασης. Από την πλευρά του, ο φοιτητής δεν είναι φοιτητής για να είναι φοιτητής. Η διαδικασία που θα έχει αρχίσει από τις προηγούμενες βαθμίδες, θα συνεχιστεί με επιπλέον παροχές, δυνατότητες και επιβραβεύσεις για το επιμέρους έργο τού κάθε φοιτητή έτσι ώστε να επιβραβεύεται η επιστημονική αλλά και, ιδιαίτερα, η κοινωνική του προσφορά. Το ίδιο, βέβαια, θα ισχύσει για το άβατο των καθηγητών. Η κρίση τους από την συνολική πανεπιστημιακή κοινότητα θα είναι προαπαιτούμενο για τη διατήρησή τους στον πανεπιστημιακό χώρο, την εξέλιξή τους και την αντίστοιχη, οικονομική ή άλλη, εξαιρετική επιβράβευσή του. Η πανεπιστημιακή εκπαίδευση πρέπει να αναπροσανατολιστεί σε δύο κατευθύνσεις. 1) τη θεμελίωση της αλληλεγγύης και συμμετοχικότητας των πολιτών και 2) την ανάδειξη των ιδιαιτεροτήτων των φοιτητών έτσι ώστε να προαχθεί η επιστήμη και η τεχνολογία για να χρησιμοποιηθεί για το γενικότερο κοινωνικό όφελος.

Η πρόταση για μια πειρατική παιδεία είναι τολμηρή αλλά και δύσκολη συγχρόνως. Έχει το δύσκολο έργο να ξεπεράσει αποστεώσεις του παρελθόντος που έχουν ριζώσει βαθιά μέσα στην ελληνική κοινωνία, έχει να αντιμετωπίσει τερατώδη συντεχνιακά και άλλα συμφέροντα, θα βρεθεί αντιμέτωπη με καταιγίδες και τυφώνες, αλλά θα είναι μία, πραγματικά, νέα πρόταση τόσο για την κοινωνία που οραματιζόμαστε, όσο και για τον ίδιο τον πολίτη. Οι πειρατές δεν επιδιώκουν να κουρσέψουν τις ελπίδες των νέων, οι πειρατές επιδιώκουν να δημιουργήσουν νέες ελπίδες, κουρσεύοντας τα άντρα όλων αυτών που λεηλατούσαν και λεηλατούν καθημερινά τις ψυχές μας .

Θα παλέψουμε.

Σχόλια - αναρτήσεις.

Δυστυχώς, μόλις τώρα είδα ορισμένα σχόλια σας! Είμαι απαράδεκτος ... γι' αυτό αν θέλετε οτιδήποτε μπορείτε να το κοινοποιείτε στο stmanouras@yahoo.com όπου θα το βρω σίγουρα.
Δεν χρειάζεται καμία άδεια για τη χρήση του υλικού, μπορείτε ελεύθερα να το χρησιμοποιείτε.