> Ἕνα πέτρινο ἀκρωτήρι
στὴ Μεσόγειο, ποὺ δὲν ἔχει ἄλλο ἀγαθὸ παρὰ τὸν
> ἀγώνα τοῦ λαοῦ, τὴ
θάλασσα, καὶ τὸ φῶς τοῦ ἥλιου.
> Εἶναι µικρὸς ὁ
τόπος µας, ἀλλὰ ἡ παράδοσή του εἶναι τεράστια καὶ τὸ
> πράγµα ποὺ τὴ
χαρακτηρίζει εἶναι ὅτι µᾶς παραδόθηκε χωρὶς διακοπή.
> Ἡ ἑλληνικὴ γλῶσσα
δὲν ἔπαψε ποτὲ της νὰ µιλιέται. Δέχτηκε τὶς
> ἀλλοιώσεις ποὺ
δέχεται καθετὶ ζωντανό, ἀλλὰ δὲν παρουσιάζει κανένα χάσµα.
> Ἄλλο χαρακτηριστικὸ
αὐτῆς τῆς παράδοσης εἶναι ἡ ἀγάπη της γιὰ τὴν
> ἀνθρωπιά, κανόνας
της εἶναι ἡ δικαιοσύνη.
> Στὴν ἀρχαία
τραγωδία, τὴν ὀργανωµένη µὲ τόση ἀκρίβεια, ὁ ἄνθρωπος ποὺ
> ξεπερνᾶ τὸ µέτρο,
πρέπει νὰ τιµωρηθεῖ ἀπὸ τὶς Ἐρινύες.
> Ὅσο γιὰ µένα
συγκινοῦµαι παρατηρώντας πὼς ἡ συνείδηση τῆς δικαιοσύνης
> εἶχε τόσο πολὺ
διαποτίσει τὴν ἑλληνικὴ ψυχή, ὥστε νὰ γίνει κανόνας τοῦ
> φυσικοῦκόσµου.
> Καὶ ἕνας ἀπὸ τοὺς
διδασκάλους µου, τῶν ἀρχῶν τοῦ περασµένου αἰώνα,
> γράφει: «… θὰ χαθοῦµε
γιατί ἀδικήσαµε …».
> Αὐτὸς ὁ ἄνθρωπος ἦταν
ἀγράµµατος. Εἶχε µάθει νὰ γράφει στὰ τριάντα
> πέντε χρόνια τῆς ἡλικίας
του. Ἀλλὰ στὴν Ἑλλάδα τῶν ἡµερῶν µας, ἡ
> προφορικὴ παράδοση
πηγαίνει µακριὰ στὰ περασµένα ὅσο καὶ ἡ γραπτή. Τὸ ἴδιο καὶ ἡ ποίηση.
> Εἶναι γιὰ µένα
σηµαντικὸ τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ Σουηδία θέλησε νὰ τιµήσει
> καὶ τούτη τὴν
ποίηση καὶ ὅλη τὴν ποίηση γενικά, ἀκόµη καὶ ὅταν
> ἀναβρύζει ἀνάµεσα
σ’ ἕνα λαὸ περιορισµένο.
> Γιατί πιστεύω πὼς
τοῦτος ὁ σύγχρονος κόσµος ὅπου ζοῦµε, ὁ
> τυρρανισµένος ἀπὸ
τὸ φόβο καὶ τὴν ἀνησυχία, τὴ χρειάζεται τὴν ποίηση.
> Ἡ ποίηση ἔχει τὶς
ρίζες της στὴν ἀνθρώπινη ἀνάσα – καὶ τί θὰ
> γινόµασταν ἂν ἡ
πνοή µας λιγόστευε;
> Εἶναι µία πράξη ἐµπιστοσύνης
– κι ἕνας Θεὸς τὸ ξέρει ἂν τὰ δεινά µας
> δὲν τὰ χρωστᾶµε στὴ
στέρηση ἐµπιστοσύνης.
> Παρατήρησαν, τὸν
περασµένο χρόνο γύρω ἀπὸ τοῦτο τὸ τραπέζι, τὴν πολὺ
> µεγάλη διαφορὰ ἀνάµεσα
στὶς ἀνακαλύψεις τῆς σύγχρονης ἐπιστήµης καὶ
> στὴλογοτεχνία.
παρατήρησαν πὼς ἀνάµεσα σ’ ἕνα ἀρχαῖο ἑλληνικὸ δράµα
> καὶ ἕνα σηµερινό, ἡ
διαφορὰ εἶναι λίγη. Ναί, ἡ συµπεριφορὰ τοῦ
> ἀνθρώπου δὲ
µοιάζει νὰ ἔχει ἀλλάξει βασικά. Καὶ πρέπει νὰ προσθέσω πὼς
> νιώθει πάντα τὴν ἀνάγκη
ν’ ἀκούσει τούτη τὴν ἀνθρώπινη φωνὴ ποὺ
> ὀνοµάζουµε ποίηση.
Αὐτὴ ἡ φωνὴ ποὺ κινδυνεύει νὰ σβήσει κάθε στιγµὴ ἀπὸ
> στέρηση ἀγάπης καὶ
ὁλοένα ξαναγεννιέται. Κυνηγηµένη, ξέρει ποὺ νὰ
> ’βρει καταφύγιο, ἀπαρνηµένη,
ἔχει τὸ ἔνστικτο νὰ πάει νὰ ριζώσει στοὺς
> πιὸ ἀπροσδόκητους
τόπους. Γι’ αὐτὴ δὲν ὑπάρχουν µεγάλα καὶ µικρὰ µέρη
> τοῦ κόσµου. Τὸ
βασίλειό της εἶναι στὶς καρδιὲς ὅλων τῶν ἀνθρώπων τῆς
> γῆς. Ἔχει τὴ χάρη
ν’ ἀποφεύγει πάντα τὴ συνήθεια, αὐτὴ τὴ βιοµηχανία.
> Χρωστῶ τὴν εὐγνωµοσύνη
µου στὴ Σουηδικὴ Ἀκαδηµία ποὺ ἔνιωσε αὐτὰ τὰ
> πράγµατα, ποὺ ἔνιωσε
πὼς οἱ γλῶσσες, οἱ λεγόµενες περιορισµένης
> χρήσης, δὲν πρέπει
νὰ καταντοῦν φράχτες ὅπου πνίγεται ὁ παλµὸς τῆς
> ἀνθρώπινης καρδιᾶς,
ποὺ ἔγινε ἕνας Ἄρειος Πάγος ἱκανός νὰ κρίνει µὲ
> ἀλήθεια ἐπίσηµη τὴν
ἄδικη µοίρα τῆς ζωῆς, γιὰ νὰ θυµηθῶ τὸν Σέλλεϋ,
> τὸν ἐµπνευστή,
καθώς µᾶς λένε, τοῦ Ἀλφρέδου Νοµπέλ, αὐτοῦ τοῦ ἀνθρώπου
> ποὺ µπόρεσε νὰ ἐξαγοράσει
τὴν ἀναπόφευκτη βία µὲ τὴ µεγαλοσύνη τῆς καρδιᾶς του.
> Σ’ αὐτὸ τὸν κόσµο,
ποὺ ὁλοένα στενεύει, ὁ καθένας µας χρειάζεται ὅλους
> τούς ἄλλους.
Πρέπει ν’ ἀναζητήσουµε τὸν ἄνθρωπο, ὅπου καὶ νὰ βρίσκεται.
> Ὅταν στὸ δρόµο τῆς
Θήβας, ὁ Οἰδίπους συνάντησε τὴ Σφίγγα, κι αὐτὴ τοῦ
> ἔθεσε τὸ αἴνιγµά
της, ἡ ἀπόκρισή του ἦταν: ὁ ἄνθρωπος. Τούτη ἡ ἁπλὴ
> λέξη χάλασε τὸ τέρας.
Ἔχουµε πολλὰ τέρατα νὰ καταστρέψουµε. Ἂς
> συλλογιστοῦµε τὴν ἀπόκριση
τοῦ Οἰδίποδα.»
>
____________________________________________________________
>
Ομιλία του Γιώργου Σεφέρη κατά την τελετή παραλαβής του Βραβείου
>
Νόμπελ Λογοτεχνίας, Στοκχόλμη, 11 Δεκεμβρίου 1963
>
Σαν να το είπε χθες!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου